Wprowadzenie taryf dynamicznych, czyli umów na zakup energii elektrycznej z ceną zmienną, stanowiło istotny krok w kierunku modernizacji detalicznego rynku energii elektrycznej w Polsce. Jest to również niezbędny element dostosowania rynku do postępujących zmian technologicznych i strukturalnych, szczególnie w kontekście dynamicznego wzrostu mocy zainstalowanej w odnawialnych źródłach energii (OZE), takich jak fotowoltaika i farmy wiatrowe.
Zwiększony udział OZE w krajowym miksie energetycznym powoduje znaczne wahania cen energii elektrycznej na rynku hurtowym, wynikające z uzależnienia produkcji od warunków atmosferycznych. W konsekwencji prowadzi to do rosnących różnic cenowych w poszczególnych porach dnia. Jednak sposób wdrożenia taryf dynamicznych – w tym stosowanie wysokich marż oraz opłat handlowych – ogranicza ich atrakcyjność i skutecznie hamuje zainteresowanie tym modelem zakupu energii.
Rozwój taryf dynamicznych jest kluczowy dla zwiększenia elastyczności popytu, co pozwoliłoby efektywniej wykorzystywać energię pochodzącą z OZE oraz odciążyć sieci elektroenergetyczne w okresach największego zapotrzebowania. Mechanizm ten może skutecznie zachęcać odbiorców do dostosowania zużycia energii do jej dostępności, szczególnie w godzinach wysokiej generacji ze źródeł odnawialnych, gdy ceny są najniższe. W tym kontekście zasadne jest wprowadzenie działań sprzyjających popularyzacji taryf dynamicznych, tak aby zachęcić odbiorców do ich stosowania. Analiza dotychczasowych ofert największych grup energetycznych wskazuje na potrzebę dalszych regulacji, które zwiększyłyby konkurencyjność tego modelu sprzedaży energii.
Obecnie w taryfie dynamicznej ryzyko rynkowe spoczywa głównie na konsumencie, podczas gdy sprzedawcy energii zachowują istotny margines bezpieczeństwa, stosując wysokie opłaty handlowe, abonamentowe oraz marże, często określane jako „czynnik cenotwórczy”. W związku z tym zasadne byłoby obniżenie tych kosztów w stosunku do tradycyjnych taryf. Rozwiązaniem mogłaby być czasowa regulacja taryf dynamicznych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), na wzór taryf G, co pozwoliłoby na ich stopniową adaptację rynkową.
Ważnym aspektem jest również powiązanie kosztów dystrybucji energii elektrycznej z mechanizmem cenowym taryf dynamicznych. Podobnie jak w przypadku taryf strefowych, np. G12, powinien istnieć mechanizm umożliwiający dostosowanie opłat za dystrybucję do rynkowych warunków cenowych.
Najprostszym rozwiązaniem byłoby podzielenie doby na przedziały czasowe: 10 godzin doby, w których występuje najniższa cena energii obowiązywałaby niższa stawka dystrybucji z kolei w czasie 14 godzin wyższych cen energii stawka dystrybucji byłaby wyższa. Dodatkowo należałoby rozważyć wdrożenie minimalnej opłaty dystrybucyjnej (nieznacznie wyższej niż 0 zł/kWh) w czasie nierynkowego redysponowania źródeł OZE, co pozwoliłoby na bardziej efektywne zarządzanie systemem.
Taryfy dynamiczne, jeśli zostaną właściwie uregulowane, mogą odegrać kluczową rolę w optymalizacji funkcjonowania rynku energii elektrycznej, wspierając integrację odnawialnych źródeł energii i przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju sektora elektroenergetycznego w Polsce. Rozwój taryf dynamicznych powinien sprzyjać elastyczności rynku, a nie stanowić dodatkowe obciążenie finansowe dla konsumentów. Właściwie zaprojektowane regulacje mogą sprawić, że ten model stanie się realnym narzędziem wspierającym efektywność energetyczną i transformację systemu elektroenergetycznego w Polsce.